Sütlaç to klasyczny turecki deser na bazie ryżu, mleka i cukru, zapiekany w glinianych naczyniach aż do momentu, gdy jego powierzchnia delikatnie się zarumieni. Wywodzi się z osmańskiej tradycji i do dziś zajmuje zaszczytne miejsce w każdej tureckiej cukierni. W przeciwieństwie do większości europejskich deserów ryżowych, sütlaç jest lżejszy, bardziej mleczny i pieczony – a nie gotowany do końca.
W tym przepisie zastosujemy oliwę z oliwek, która doda kremowości i subtelnie podkreśli aromaty mleczne i waniliowe. To idealny deser na lato – serwowany schłodzony – lub jako zakończenie orientalnego obiadu.
Składniki (na 4 porcje)
-
100 g ryżu (najlepiej krótkoziarnistego, np. arborio lub tureckiego baldo)
-
1 l mleka
-
100 g cukru
-
1 laska wanilii (lub 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego)
-
1 żółtko
-
1 łyżka mąki ziemniaczanej
-
1 szczypta soli
-
1 łyżka oliwy z oliwek extra virgin (łagodnej w smaku)
-
cynamon lub pistacje do dekoracji
Jak zrobić Sütlaç krok po kroku?
1. Ugotuj ryż
Przepłucz ryż na sitku i ugotuj go w 300 ml wody ze szczyptą soli przez 10–12 minut, aż większość wody zostanie wchłonięta. Nie gotuj do pełnej miękkości – ryż ma pozostać lekko al dente.
2. Przygotuj mleczny krem
W dużym garnku zagotuj mleko z wanilią i oliwą z oliwek. Oliwa doda gładkości i zapobiegnie przypaleniu mleka. Gdy mleko zacznie się gotować, dodaj ugotowany ryż i gotuj na małym ogniu przez 10 minut.
3. Zgęść pudding
W miseczce wymieszaj żółtko, mąkę ziemniaczaną i kilka łyżek gorącego mleka – zahartuj mieszankę. Wlej ją z powrotem do garnka i gotuj jeszcze 3–5 minut, mieszając, aż pudding lekko zgęstnieje. Dodaj cukier i dokładnie wymieszaj.
4. Pieczenie
Przelej pudding do żaroodpornych kokilek lub glinianych miseczek. Ustaw je w naczyniu żaroodpornym z wodą (kąpiel wodna). Wstaw do piekarnika nagrzanego do 200°C (góra–dół, bez termoobiegu) i piecz przez 15–20 minut, aż wierzch się lekko przypiecze.
5. Schłodzenie i podanie
Po ostygnięciu wstaw deser do lodówki na minimum 2 godziny. Podawaj posypany cynamonem, pokruszonymi pistacjami lub skórką cytrynową.
Dlaczego warto dodać oliwę z oliwek do sütlaç?
-
Zapobiega przywieraniu mleka do dna garnka
-
Nadaje subtelnej aksamitności i głębi smaku
-
Pomaga lepiej wiązać składniki i wydobywa waniliowy aromat
-
Jest naturalnym i zdrowszym zamiennikiem masła
Warianty przepisu
-
Z mlekiem kokosowym – zamiast 1/3 mleka krowiego dodaj mleko kokosowe dla egzotycznego smaku
-
Z wodą różaną – kilka kropel dla kwiatowego aromatu
-
Z bakaliami – dodaj rodzynki, figi lub posiekane daktyle do ryżu przed pieczeniem
-
Bez pieczenia – wystarczy schłodzić pudding w lodówce – wersja dla leniwych
Porady kucharza
-
Do sütlaç najlepiej nadaje się krótkoziarnisty ryż, który pochłania mleko i nie rozpada się
-
Oliwa z oliwek powinna być delikatna, np. z odmiany Arbequina lub Hojiblanca
-
Można przygotować większą ilość i przechowywać w lodówce do 3 dni
-
Jeśli nie masz kokilek, użyj szklanek żaroodpornych lub słoików Weck
Tradycja i współczesność
Sütlaç to deser, który pojawia się zarówno w domach, jak i restauracjach w całej Turcji. Dawniej przygotowywany był na otwartym ogniu, a pieczony tylko podczas świąt. Dziś stanowi symbol słodyczy prostoty, łącząc mleko, ryż i cierpliwość. Dodatek oliwy z oliwek to współczesna adaptacja, która czyni ten deser jeszcze bardziej lekkostrawnym i wyrafinowanym.
Podsumowanie
Turecki Sütlaç to więcej niż pudding – to nostalgiczna podróż do smaków Bliskiego Wschodu. Aksamitny, lekki, naturalnie słodki, z subtelną nutą oliwy z oliwek i złocistą, zapieczoną powierzchnią – urzeka prostotą i elegancją. Spróbuj tego przepisu i przenieś się na chwilę do tureckiej cukierni pachnącej wanilią i cynamonem.
