Pljeskavica to duma kuchni bałkańskiej – masywny, dobrze doprawiony kotlet z mielonego mięsa, najczęściej z wołowiny, wieprzowiny lub jagnięciny, czasem z dodatkiem sera lub ostrej pasty ajvar. Grillowana na ruszcie, patelni lub płycie, jest odpowiedzią Bałkanów na amerykańskiego burgera – ale z większą ilością charakteru i wyrazistego smaku.
Tradycyjnie pljeskavica serwowana jest w pity lub bułce, z cebulą, pomidorami i ostrą pastą paprykową. Jest soczysta, aromatyczna i pełna przypraw. W naszym przepisie użyjemy oliwy z oliwek, która nie tylko doda smaku, ale także pomoże w zachowaniu odpowiedniej wilgotności i elastyczności mięsa – dzięki czemu kotlet będzie idealny.
Składniki – co będzie potrzebne?
Na 4 porcje:
-
500 g mielonej wołowiny (najlepiej z łopatki lub karku)
-
200 g mielonej wieprzowiny (opcjonalnie)
-
1 mała cebula, drobno posiekana
-
2 ząbki czosnku, przeciśnięte
-
1 łyżeczka soli
-
1 łyżeczka mielonej papryki słodkiej
-
½ łyżeczki chili w proszku lub pieprzu cayenne
-
½ łyżeczki czarnego pieprzu
-
1 łyżka musztardy
-
1 łyżka oliwy z oliwek
-
50 ml wody gazowanej (dla lekkości)
-
100 g sera kashkaval, żółtego lub feta (opcjonalnie, do środka)
-
1 łyżka ajvaru (opcjonalnie, do farszu)
Jak zrobić pljeskavicę krok po kroku?
1. Wymieszanie mięsa i przypraw
W dużej misce umieść wszystkie składniki: mielone mięso, cebulę, czosnek, przyprawy, musztardę i oliwę z oliwek. Wyrabiaj dłonią przez kilka minut – masa powinna być jednolita i lekko klejąca. Dodaj wodę gazowaną i jeszcze chwilę mieszaj – ten trik zapewnia soczystość i delikatność kotletów.
Dla wersji z nadzieniem – podziel mięso na 4 części, a każdą z nich rozpłaszcz. Na środek nałóż odrobinę sera i/lub ajvaru, a następnie zamknij farsz i uformuj duży, płaski kotlet.
2. Odpoczynek i schłodzenie
Gotowe kotlety wstaw do lodówki na minimum 30 minut. Dzięki temu mięso się „zwiąże” i nie rozpadnie na grillu. Oliwa z oliwek w masie mięsnej dodatkowo pomoże w zachowaniu elastyczności i soczystości nawet po obróbce cieplnej.
3. Grillowanie lub smażenie
Rozgrzej mocno grill, patelnię grillową lub klasyczną patelnię. Posmaruj ją delikatnie oliwą z oliwek i połóż kotlety. Grilluj z obu stron po 4–5 minut, aż pojawią się charakterystyczne ciemne paski i kotlet będzie dobrze przypieczony. W środku pljeskavica powinna być soczysta, ale dobrze wysmażona.
4. Podanie dania
Tradycyjnie pljeskavica podawana jest w:
-
bułce typu lepinja (lub pita),
-
z ajvarem (ostrą pastą paprykową),
-
cienko pokrojoną cebulą i pomidorami,
-
dodatkiem świeżej natki pietruszki,
-
jogurtem naturalnym lub sosem czosnkowym.
Można też podać ją na talerzu z frytkami, sałatką z ogórków i cebuli lub grillowanymi warzywami.
Oliwa z oliwek w kuchni bałkańskiej – czy pasuje?
Oliwa z oliwek jest coraz częściej spotykana w nowoczesnych wersjach dań bałkańskich, zastępując klasyczne tłuszcze jak smalec czy olej słonecznikowy. W przypadku pljeskavicy spełnia dwie kluczowe funkcje: nadaje mięsu wilgotności i elastyczności, a także zapobiega przywieraniu na grillu. Jej lekko owocowy smak wzbogaca profil smakowy burgera i świetnie komponuje się z papryką, cebulą i mięsem.
Porady i wariacje – jak udoskonalić pljeskavicę?
-
Z mięsem jagnięcym: dodaje intensywnego, wyrazistego aromatu – klasyka serbskiej kuchni.
-
Z grilla węglowego: jeśli masz możliwość, pljeskavica z rusztu smakuje najlepiej.
-
W wersji wege: zrób kotlet na bazie fasoli, pieczarek i kaszy jaglanej – forma zachowana, smak inny!
-
Z serem w środku: topiący się ser kashkaval lub feta daje efekt podobny do burgerów typu “Juicy Lucy”.
Podsumowanie – bałkańska uczta w domowym stylu
Pljeskavica to danie, które zachwyca prostotą, a jednocześnie oferuje głęboki, pełny smak. Idealna na grilla, rodzinny obiad czy kolację z przyjaciółmi. Dzięki dodatkowi oliwy z oliwek uzyskujemy bardziej wyrafinowaną, soczystą wersję klasycznego burgera. To kulinarny most między Bałkanami a nowoczesną kuchnią śródziemnomorską – pełną aromatów, ziół i mięsnego bogactwa.
