Oliwa z oliwek od wieków cieszy się uznaniem jako jeden z najzdrowszych tłuszczów roślinnych, będący podstawowym składnikiem diety śródziemnomorskiej. Jej wyjątkowy smak, aromat oraz liczne korzyści zdrowotne sprawiają, że jest nieodzownym elementem wielu kuchni na całym świecie. Jednak wybór między oliwą rafinowaną a nierafinowaną może być dla wielu osób wyzwaniem. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej obu rodzajom oliwy, ich właściwościom, różnicom oraz zastosowaniom w kuchni, aby pomóc w dokonaniu świadomego wyboru.
Oliwa z oliwek nierafinowana
Oliwa z oliwek nierafinowana, znana również jako oliwa extra virgin (extra dziewicza), jest uzyskiwana z pierwszego tłoczenia oliwek na zimno. Proces produkcji nie obejmuje chemicznych ani termicznych metod rafinacji, co pozwala zachować jej naturalne składniki odżywcze, aromat i smak. Jest to najczystsza i najbardziej naturalna forma oliwy z oliwek.
Właściwości oliwy nierafinowanej
Składniki odżywcze: Bogata w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, witaminę E, polifenole i antyoksydanty, które wspierają zdrowie serca, obniżają poziom cholesterolu i działają przeciwzapalnie.
Smak i aromat: Intensywny, owocowy smak z wyraźnymi nutami oliwek i delikatną goryczką, co czyni ją idealną do stosowania na surowo, np. w sałatkach i dressingach.
Punkt dymienia: Około 190-210°C, co oznacza, że nadaje się do smażenia na średnich temperaturach, ale najlepiej stosować ją w formie surowej lub do krótkotrwałego podgrzewania.
Zastosowanie w kuchni
Oliwa extra virgin doskonale nadaje się do sałatek, dipów, marynat oraz do polewania gotowych dań. Jest niezastąpiona w kuchni, gdzie jej intensywny smak może wzbogacić potrawy. Stosowana na surowo, zachowuje wszystkie swoje zdrowotne właściwości.
Oliwa z oliwek rafinowana
Oliwa z oliwek rafinowana jest produktem, który przeszedł proces chemicznej lub termicznej rafinacji, mający na celu usunięcie zanieczyszczeń oraz poprawę smaku, zapachu i barwy. Rafinacja usuwa także część naturalnych składników odżywczych, jednak nadal pozostaje zdrowym wyborem w kuchni.
Właściwości oliwy rafinowane
Składniki odżywcze: Zawiera mniej antyoksydantów i polifenoli w porównaniu do oliwy extra virgin, ale nadal jest bogata w jednonienasycone kwasy tłuszczowe.
Smak i aromat: Neutralny smak i zapach, co czyni ją uniwersalnym składnikiem w kuchni, gdzie intensywny smak oliwy extra virgin może być niewskazany.
Punkt dymienia: Wyższy niż w przypadku oliwy nierafinowanej, wynoszący około 220-240°C, dzięki czemu nadaje się do smażenia, pieczenia i grillowania w wyższych temperaturach.
Zastosowanie w kuchni
Oliwa rafinowana jest idealna do smażenia, pieczenia, duszenia i grillowania. Jej neutralny smak pozwala na stosowanie w różnorodnych potrawach bez dominowania nad innymi składnikami. Jest także dobrym wyborem do głębokiego smażenia, dzięki wyższemu punktowi dymienia.
Podsumowanie
Wybór między oliwą z oliwek rafinowaną a nierafinowaną zależy głównie od zastosowania i osobistych preferencji smakowych. Oliwa extra virgin, nierafinowana, jest bogata w składniki odżywcze, ma intensywny smak i aromat, co czyni ją idealną do stosowania na surowo i w niskich temperaturach. Z kolei oliwa rafinowana, o łagodniejszym smaku i wyższym punkcie dymienia, jest bardziej uniwersalna i nadaje się do gotowania w wyższych temperaturach. Oba rodzaje oliwy mają swoje miejsce w kuchni i mogą być stosowane w zależności od potrzeb i rodzaju przygotowywanej potrawy. Wprowadzenie zarówno oliwy extra virgin, jak i rafinowanej do codziennego gotowania może wzbogacić smak potraw oraz dostarczyć wartościowych składników odżywczych, wspierając zdrową i zrównoważoną dietę.
