Oliwa z oliwek extra virgin, często nazywana „zielonym złotem”, jest jednym z najcenniejszych i najzdrowszych tłuszczów roślinnych dostępnych na rynku. Stanowi podstawowy element diety śródziemnomorskiej, która jest znana ze swoich licznych korzyści zdrowotnych. Termin „extra virgin” odnosi się do najwyższej jakości oliwy z oliwek, jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, co dokładnie oznacza ten termin i jakie kryteria musi spełniać oliwa, aby mogła być tak nazwana. W niniejszym artykule wyjaśnimy, co kryje się za etykietą „extra virgin”, jak powstaje taka oliwa oraz jakie są jej korzyści zdrowotne i zastosowania w kuchni.
Definicja i normy jakości
Oliwa z oliwek extra virgin (EVOO) to oliwa o najwyższej jakości, która spełnia ścisłe kryteria chemiczne i sensoryczne. Aby oliwa mogła być oznaczona jako extra virgin, musi być wytłoczona wyłącznie przy użyciu metod mechanicznych, bez użycia środków chemicznych czy wysokiej temperatury. Oznacza to, że oliwa jest uzyskiwana z pierwszego tłoczenia oliwek, a proces produkcji odbywa się w kontrolowanych warunkach.
Zgodnie z międzynarodowymi standardami, aby oliwa mogła nosić nazwę „extra virgin”, musi spełniać następujące kryteria:
kwasowość nie wyższa niż 0,8%,
brak defektów sensorycznych,
pozytywne cechy sensoryczne, takie jak owocowy smak i zapach.
Proces produkcji
Produkcja oliwy extra virgin rozpoczyna się od zbioru oliwek, które są następnie myte i miażdżone w celu uzyskania pasty oliwnej. Pasta ta jest następnie mieszana (proces ten nazywany jest malaksacją), co pozwala na uwolnienie oleju z komórek oliwek. Następnie pasta jest poddawana procesowi wirowania, który oddziela olej od wody i stałych cząstek. Cały proces odbywa się w niskich temperaturach (poniżej 27°C), aby zachować wszystkie cenne składniki odżywcze i aromaty oliwy.
Korzyści zdrowotne
Oliwa z oliwek extra virgin jest nie tylko smaczna, ale również niezwykle zdrowa. Zawiera wysoką ilość jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, które są korzystne dla serca. Regularne spożycie EVOO może pomóc obniżyć poziom złego cholesterolu (LDL) i zwiększyć poziom dobrego cholesterolu (HDL).
Dodatkowo, oliwa extra virgin jest bogata w polifenole, które mają silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Polifenole mogą chronić komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi, które prowadzą do wielu chorób przewlekłych, takich jak choroby serca, nowotwory i choroby neurodegeneracyjne.
Zastosowanie w kuchni
Oliwa z oliwek extra virgin jest niezwykle wszechstronna i może być używana na wiele sposobów w kuchni:
Sałatki: EVOO jest doskonałym dodatkiem do sałatek, nadając im bogaty smak i aromat.
Marynaty: idealna do marynat do mięs, ryb i warzyw, podkreślając ich naturalny smak.
Gotowanie na zimno: doskonała do skrapiania pieczywa, serów czy warzyw.
Smażenie i pieczenie: choć oliwa extra virgin ma niższą temperaturę dymienia niż inne oleje, można ją używać do lekkiego smażenia i pieczenia, zachowując jej wartości odżywcze.
Podsumowanie
Oliwa z oliwek extra virgin to najwyższej jakości oliwa, która jest produkowana wyłącznie przy użyciu metod mechanicznych i w niskich temperaturach. Jej wyjątkowe właściwości smakowe i zdrowotne sprawiają, że jest cenionym składnikiem diety na całym świecie. Dzięki bogactwu jednonienasyconych kwasów tłuszczowych i polifenoli, EVOO wspiera zdrowie serca, działa przeciwzapalnie i przeciwdziała uszkodzeniom oksydacyjnym. Wszechstronne zastosowanie oliwy extra virgin w kuchni pozwala na wprowadzenie jej do wielu potraw, wzbogacając ich smak i wartość odżywczą. Włączenie oliwy z oliwek extra virgin do codziennej diety może przynieść liczne korzyści zdrowotne i kulinarne, czyniąc ją nieodzownym elementem zdrowego stylu życia.
