Francuska kuchnia słynie z prostych dań, które łączą w sobie wyrafinowanie i głębię smaku. Jednym z takich przepisów jest Hachis Parmentier – danie z duszonego mięsa mielonego, przykrytego purée ziemniaczanym i zapieczonego do złocistej perfekcji. Choć bywa porównywane do angielskiego shepherd’s pie, to Hachis Parmentier wyróżnia się swoim sposobem przygotowania i dodatkiem klasycznych, francuskich składników – jak szalotki, zioła prowansalskie czy… dobra oliwa z oliwek, która nadaje mu wyjątkowej delikatności i aromatu.
To danie idealne na rodzinny obiad, kolację z przyjaciółmi czy jako sposób na wykorzystanie resztek mięsa. Można je przygotować wcześniej i odgrzać następnego dnia – wtedy smakuje jeszcze lepiej.
Skąd wzięła się nazwa Hachis Parmentier?
Nazwa „hachis” pochodzi od francuskiego czasownika hacher, czyli siekać – odnosi się do drobno posiekanego lub zmielonego mięsa, które stanowi bazę zapiekanki. Natomiast „Parmentier” to hołd dla Antoine’a-Augustina Parmentiera, XVIII-wiecznego farmaceuty i kucharza, który spopularyzował ziemniaki we Francji jako pożywienie godne szlachty i ludu.
Dziś Hachis Parmentier to kwintesencja francuskiego „comfort food”, czyli kuchni, która przywołuje ciepło domowego ogniska.
Składniki na 4–6 porcji
Mięsna warstwa:
-
500 g mielonej wołowiny lub mieszanki wołowo-wieprzowej
-
1 duża cebula
-
2 szalotki
-
2 ząbki czosnku
-
1 marchewka
-
1 łodyga selera naciowego (opcjonalnie)
-
2 łyżki oliwy z oliwek extra virgin
-
100 ml białego wytrawnego wina (lub bulionu)
-
1 łyżeczka ziół prowansalskich
-
sól i świeżo mielony pieprz
Warstwa ziemniaczana:
-
1 kg ziemniaków (najlepiej mączystych)
-
3 łyżki oliwy z oliwek extra virgin
-
50 ml mleka (opcjonalnie)
-
szczypta gałki muszkatołowej
-
sól do smaku
Wierzch:
-
2–3 łyżki startego sera gruyère, comté lub parmezanu
-
dodatkowo: oliwa do skropienia
Jak przygotować Hachis Parmentier krok po kroku?
1. Ziemniaki – przygotowanie purée
Obierz ziemniaki, pokrój na kawałki i ugotuj w osolonej wodzie do miękkości. Odcedź i dokładnie utłucz. Dodaj oliwę z oliwek, szczyptę soli, gałkę muszkatołową i – jeśli lubisz – odrobinę mleka dla większej kremowości. Purée powinno być gładkie, ale nie płynne – będzie stanowić wierzch zapiekanki.
Oliwa z oliwek nadaje purée lekkości i wyjątkowego smaku, eliminując potrzebę dodawania masła.
2. Mięso – aromatyczne duszenie
Na patelni rozgrzej oliwę z oliwek. Podsmaż drobno posiekaną cebulę, szalotki i czosnek, aż staną się szkliste. Dodaj startą marchewkę i pokrojony seler naciowy. Smaż razem przez kilka minut, a następnie dodaj mięso.
Podsmaż je, rozbijając grudki drewnianą łopatką, aż zmieni kolor. Dodaj wino lub bulion i zioła prowansalskie. Duś pod przykryciem przez 10–15 minut, aż płyn odparuje, a smaki się połączą. Dopraw solą i pieprzem do smaku.
3. Składanie zapiekanki
W żaroodpornym naczyniu wyłóż warstwę mięsa, lekko ją ugnieć. Następnie rozłóż purée ziemniaczane – możesz zrobić to łyżką lub za pomocą rękawa cukierniczego, by uzyskać dekoracyjny efekt. Wierzch posyp startym serem i skrop delikatnie oliwą z oliwek – to nada zapiekance apetyczną, złocistą skórkę.
4. Zapiekanie
Wstaw naczynie do piekarnika nagrzanego do 190°C (grzanie góra-dół) i zapiekaj przez około 25–30 minut, aż wierzch się zarumieni, a wnętrze będzie gorące i aromatyczne. Jeśli chcesz uzyskać bardziej chrupiący efekt, włącz na ostatnie 5 minut funkcję grill.
Z czym podawać Hachis Parmentier?
Choć zapiekanka sama w sobie jest pełnowartościowym daniem, świetnie komponuje się z:
-
zieloną sałatą z winegretem na bazie oliwy z oliwek
-
buraczkami z chrzanem
-
fasolką szparagową z czosnkiem i oliwą
-
winem czerwonym – np. Bordeaux, Côtes du Rhône
Porady i warianty
Wersja wegetariańska:
-
Zamień mięso na soczewicę lub drobno posiekane pieczarki.
-
Duszone warzywa w oliwie z oliwek z dodatkiem bulionu warzywnego sprawią, że danie będzie równie aromatyczne.
Wersja z resztek:
-
Hachis Parmentier świetnie nadaje się do wykorzystania mięsa z rosołu lub pieczeni – wystarczy je posiekać i dusić z cebulą i warzywami.
Wersja luksusowa:
-
Dodaj odrobinę truflowego oleju do purée lub mięsa dla intensywniejszego smaku.
-
Użyj konfitowanej cebuli i czerwonego wina.
Dlaczego oliwa z oliwek jest tak ważna?
Zamiast tradycyjnego masła czy tłuszczu zwierzęcego, oliwa z oliwek w tym przepisie pełni kluczową rolę:
-
dodaje purée lekkości i głębi,
-
podbija smak duszonego mięsa,
-
ułatwia uzyskanie złocistej skórki na wierzchu,
-
wprowadza zdrowe tłuszcze jednonienasycone.
Oliwa z oliwek to nie tylko zamiennik – to składnik, który czyni danie bardziej wyrafinowanym i zdrowszym.
Jak przechowywać i odgrzewać?
-
W lodówce: do 3 dni, w zamkniętym naczyniu.
-
W zamrażarce: do 1 miesiąca – przed podaniem rozmroź i podgrzej w piekarniku.
-
Odgrzewanie: najlepiej w piekarniku lub na patelni z pokrywką, by zachować strukturę.
Podsumowanie – klasyczna francuska zapiekanka w nowoczesnej odsłonie
Hachis Parmentier to danie, które łączy klasykę kuchni francuskiej z domowym ciepłem i prostotą. Dzięki użyciu dobrej oliwy z oliwek, świeżych warzyw i delikatnych przypraw, powstaje potrawa pełna aromatu, która sprawdzi się w każdej kuchni – niezależnie od poziomu kulinarnego zaawansowania.
Złocista, pachnąca zapiekanka z mięsem i ziemniakami może stać się Twoim nowym daniem popisowym – szczególnie, gdy połączysz francuską precyzję z nutą śródziemnomorskiej oliwy. Bon appétit!
