Tortilla española, znana też jako tortilla de patatas, to jedno z najpopularniejszych dań kuchni hiszpańskiej. Składa się z kilku prostych składników: ziemniaków, jajek, oliwy i cebuli. W Polsce, gdzie ziemniaki są podstawą wielu tradycyjnych potraw, ta forma frittaty staje się coraz popularniejsza – jednak wciąż kojarzy się z kuchnią śródziemnomorską. Tymczasem okazuje się, że można ją łatwo dostosować do polskiego podniebienia, zachowując jednocześnie jej esencję. W tej wersji frittata z ziemniakami to danie, które łączy to, co najlepsze z dwóch światów – delikatność jajek, kremowość ziemniaków i aromat dobrej oliwy z oliwek.
Składniki na 4 porcje:
-
600 g ziemniaków (najlepiej typu B – sałatkowe)
-
1 cebula (biała lub czerwona)
-
6 jajek
-
6 łyżek oliwy z oliwek extra virgin
-
sól i świeżo zmielony pieprz
-
opcjonalnie: zioła (natka pietruszki, oregano, szczypiorek)
-
opcjonalnie: odrobina sera (parmezan, feta, kozi)
Przygotowanie krok po kroku:
1. Przygotowanie ziemniaków
Ziemniaki obieramy i kroimy w cienkie plasterki (ok. 2 mm grubości). Nie gotujemy ich wcześniej – mają się udusić na oliwie. Dzięki temu zachowają smak i strukturę, a jednocześnie wchłoną aromat oliwy. Jeśli chcemy skrócić czas smażenia, można je lekko podgotować przez 5 minut i osuszyć.
2. Smażenie składników na oliwie
Na dużej patelni z nieprzywierającym dnem rozgrzewamy 4 łyżki oliwy. Dodajemy cebulę pokrojoną w piórka i smażymy przez 2–3 minuty. Następnie dokładamy ziemniaki, delikatnie solimy i smażymy pod przykryciem przez około 10–12 minut na małym ogniu, co jakiś czas mieszając. Ziemniaki powinny zmięknąć, ale nie przypiec się na chipsy. Jeśli używamy patelni ceramicznej lub żeliwnej, warto co jakiś czas zeskrobywać dno silikonową łopatką.
3. Przygotowanie masy jajecznej
W osobnej misce roztrzepujemy jajka z solą, pieprzem, 2 łyżkami oliwy i – opcjonalnie – posiekanymi ziołami. Jeśli chcemy uzyskać bardziej zwartą i puszystą strukturę, możemy dodać 1 łyżkę mleka lub napoju roślinnego (sojowego, owsianego).
4. Łączenie składników i smażenie
Gdy ziemniaki są miękkie, wyłączamy ogień i pozostawiamy je na patelni, aby nieco ostygły. Następnie wlewamy masę jajeczną i delikatnie mieszamy całość tylko raz lub dwa – aby jajka dotarły do dna, ale ziemniaki pozostały w kawałkach. Smażymy na małym ogniu przez 7–10 minut, aż brzegi się zetną. Na tym etapie można:
-
przełożyć patelnię do piekarnika i zapiekać przez 5–7 minut w 180°C (jeśli patelnia ma metalowy uchwyt),
-
lub obrócić frittatę na drugą stronę, zsuwając ją na talerz i odwracając do ponownego podsmażenia (tradycyjna metoda).
Jak podawać frittatę z ziemniakami?
Ta potrawa jest uniwersalna – można ją podać na ciepło i na zimno. Świetnie sprawdza się jako:
-
śniadanie – z rukolą, pomidorkami koktajlowymi i oliwą
-
lunch do pracy – z sałatką z ogórka i jogurtowym dressingiem
-
przystawka na kolację z winem – pokrojona w trójkąty i podana z piklami
-
alternatywa dla klasycznego omletu lub jajecznicy
Można ją także wzbogacić o dodatki:
-
smażone pieczarki lub cukinię,
-
kostki sera feta lub koziego,
-
oliwki, suszone pomidory, kapary,
-
plasterki pieczonego buraka lub szpinak.
Dlaczego oliwa z oliwek to więcej niż tłuszcz do smażenia?
W tym przepisie oliwa nie tylko zapobiega przywieraniu składników. Jej rola jest znacznie szersza:
-
nadaje kremowości ziemniakom, które smażone na oliwie miękną bez przesuszania
-
łączy składniki, nadając masie jajecznej gładkości i elastyczności
-
buduje smak – dobra oliwa z oliwek ma naturalne nuty ziołowe, owocowe, orzechowe, które doskonale pasują do frittaty
Wybierając oliwę extra virgin, zyskujemy również zdrowotne korzyści – przeciwutleniacze, witaminę E i kwasy omega-9.
Wariacje: tortilla po polsku
Tortilla hiszpańska w polskim wydaniu może zawierać także:
-
polskie ziemniaki pieczone z dnia poprzedniego – to idealne danie „zero waste”
-
posiekany koperek i twaróg – dla bardziej swojskiego charakteru
-
jabłko i cynamon – wersja na słodko (z mniejszą ilością soli i cebuli)
-
z boczkiem lub kiełbasą – dla osób preferujących wersję mięsną
Przechowywanie i wykorzystanie resztek
Frittata dobrze się przechowuje – nawet do 3 dni w lodówce. Najlepiej zawinąć ją w pergamin lub zamknąć w pojemniku. Można ją podgrzać w piekarniku lub na suchej patelni albo zjeść na zimno – jak tartę. Świetnie sprawdzi się jako:
-
lunch do pracy,
-
składnik kanapki z sałatą i majonezem,
-
przystawka do zupy krem,
-
danie piknikowe.
Podsumowanie: prostota z oliwą w roli głównej
Frittata z ziemniakami i oliwą to danie, które zachwyca prostotą i smakiem. Wersja inspirowana hiszpańską tortillą, ale przygotowana z myślą o polskich składnikach i preferencjach, sprawdzi się w wielu sytuacjach – od śniadania po elegancką kolację. Oliwa z oliwek odgrywa tu kluczową rolę, nie tylko jako tłuszcz do smażenia, ale również jako składnik budujący strukturę, smak i wartości odżywcze potrawy. To klasyka w lekkim, nowoczesnym wydaniu – bez kompromisów.
