Oliwa z oliwek extra virgin, często określana jako złoty eliksir śródziemnomorski, jest uznawana za jeden z najzdrowszych i najsmaczniejszych olejów roślinnych. Ceniona za swoje wyjątkowe właściwości zdrowotne i bogaty, złożony smak, oliwa extra virgin (EVOO) stanowi fundament diety śródziemnomorskiej i jest podstawowym składnikiem kuchni wielu krajów. W tym artykule przyjrzymy się, dlaczego oliwa z oliwek extra virgin jest uważana za najlepszą, jakie są jej właściwości odróżniające ją od innych rodzajów oliwy i jakie korzyści zdrowotne przynosi jej regularne spożywanie.
Co to jest oliwa z oliwek extra virgin?
Oliwa z oliwek extra virgin to najwyższej jakości oliwa, otrzymywana z pierwszego tłoczenia oliwek metodami mechanicznymi, bez użycia chemikaliów ani wysokiej temperatury. Aby oliwa mogła być oznaczona jako extra virgin, musi spełniać surowe kryteria jakościowe określone przez Międzynarodową Radę ds. Oliwy z Oliwek (IOC) i Unię Europejską. Obejmuje to niską kwasowość (poniżej 0,8%), brak wad organoleptycznych oraz bogactwo smaków i aromatów.
Proces produkcji
1. Zbiór oliwek
Oliwki używane do produkcji oliwy extra virgin są zazwyczaj zbierane ręcznie lub przy użyciu mechanicznych zrywaczy, aby zapewnić minimalne uszkodzenia owoców. Ważne jest, aby oliwki były przetwarzane jak najszybciej po zbiorze, aby zachować ich świeżość i jakość.
2. Tłoczenie na zimno
Proces tłoczenia na zimno polega na mechanicznym tłoczeniu oliwek w niskiej temperaturze (poniżej 27°C), co pozwala na zachowanie wszystkich cennych składników odżywczych i smakowych. W trakcie tłoczenia oliwki są miażdżone, a następnie pasta oliwkowa jest mieszana i poddawana procesowi odwirowania, aby oddzielić olej od miąższu i wody.
3. Filtracja i przechowywanie
Po tłoczeniu oliwa jest często filtrowana, aby usunąć resztki miąższu i zapewnić czystość produktu. Następnie oliwa jest przechowywana w ciemnych, chłodnych miejscach, aby chronić ją przed światłem i ciepłem, które mogą przyspieszyć proces utleniania i pogorszyć jakość oliwy.
Właściwości oliwy z oliwek extra virgin
1. Bogactwo antyoksydantów
Oliwa z oliwek extra virgin jest bogata w polifenole, które są silnymi antyoksydantami. Polifenole pomagają neutralizować wolne rodniki w organizmie, zmniejszając stres oksydacyjny i ryzyko wielu chorób przewlekłych, takich jak choroby serca, nowotwory i choroby neurodegeneracyjne.
2. Zdrowe tłuszcze
Oliwa extra virgin zawiera dużą ilość jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, głównie kwasu oleinowego, który ma korzystny wpływ na zdrowie serca. Jednonienasycone tłuszcze pomagają obniżyć poziom „złego” cholesterolu (LDL) i podnieść poziom „dobrego” cholesterolu (HDL), co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych.
3. Właściwości przeciwzapalne
Związki fenolowe, takie jak oleocanthal, mają silne właściwości przeciwzapalne. Badania wykazały, że oleocanthal działa podobnie do ibuprofenu, łagodząc stany zapalne i ból. Regularne spożywanie oliwy extra virgin może pomóc w zmniejszeniu stanów zapalnych w organizmie, co jest kluczowe w prewencji wielu chorób przewlekłych.
Korzyści zdrowotne
1. Zdrowie serca
Liczne badania potwierdzają, że oliwa extra virgin może znacznie obniżyć ryzyko chorób serca. Dieta bogata w oliwę z oliwek extra virgin poprawia profil lipidowy, obniża ciśnienie krwi i zmniejsza stany zapalne, co przyczynia się do ochrony układu sercowo-naczyniowego.
2. Ochrona przed nowotworami
Antyoksydanty i związki przeciwzapalne zawarte w oliwie extra virgin mogą pomóc w ochronie komórek przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki. Badania sugerują, że regularne spożywanie oliwy extra virgin może zmniejszać ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów, w tym raka piersi i raka jelita grubego.
3. Wspomaganie zdrowia mózgu
Oliwa z oliwek extra virgin może również korzystnie wpływać na zdrowie mózgu. Polifenole i jednonienasycone kwasy tłuszczowe mogą chronić przed uszkodzeniami oksydacyjnymi i zapaleniami, które przyczyniają się do chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera.
Wyjątkowy smak i zastosowanie w kuchni
Oliwa z oliwek extra virgin charakteryzuje się złożonym profilem smakowym, który może obejmować nuty owocowe, ziołowe, orzechowe, a nawet pikantne. Jej wszechstronność sprawia, że jest idealnym dodatkiem do wielu potraw, takich jak sałatki, makarony, pieczywo, grillowane warzywa i mięsa. Dzięki swojej wysokiej jakości i bogactwu smaków, oliwa extra virgin podnosi walory kulinarne każdej potrawy.
Podsumowanie
Oliwa z oliwek extra virgin jest uważana za najlepszą ze względu na swoje wyjątkowe właściwości zdrowotne, bogaty smak i wszechstronność w kuchni. Jej produkcja wymaga starannego doboru oliwek i delikatnego procesu tłoczenia na zimno, co zapewnia zachowanie wszystkich cennych składników odżywczych. Regularne spożywanie oliwy extra virgin może przynieść liczne korzyści zdrowotne, w tym poprawę zdrowia serca, ochronę przed nowotworami i wspomaganie zdrowia mózgu. Dzięki swojej jakości i walorom smakowym, oliwa z oliwek extra virgin jest niezastąpionym elementem zdrowej diety i kulinarnej przygody.
