Sarma to danie głęboko zakorzenione w kuchniach bałkańskich, tureckiej i rumuńskiej, choć swoją popularność zyskało także w Polsce i na Węgrzech. Z pozoru przypomina nasze tradycyjne gołąbki, ale różni się kilkoma istotnymi detalami: zawijana jest w liście kiszonej kapusty, doprawiona hojnie czosnkiem, wędzoną papryką i ziołami, a całość duszona jest długo w aromatycznym sosie pomidorowym. To klasyka zimowych i świątecznych stołów na południu Europy – sycąca, rozgrzewająca i pełna głębi smaku.
Czym różni się sarma od polskich gołąbków?
Choć sarma i gołąbki wyglądają podobnie, różni je przede wszystkim rodzaj kapusty – kiszona liść po liściu (lub cała główka kapusty kiszonej) nadaje potrawie charakterystyczny, kwaśny aromat. Dodatkowo, nadzienie często zawiera surowy ryż i surowe mięso, które gotują się dopiero podczas długiego duszenia, co pozwala na lepsze przenikanie smaków. W wersji bałkańskiej nie brakuje także przypraw, takich jak czosnek, majeranek, liść laurowy, papryka słodka i ostra.
Składniki na około 12–14 zawiniętych sarm
Kapusta:
-
1 główka kapusty kiszonej (liść po liściu, lub kapusta kiszona w całości)
-
2–3 liście do wyłożenia dna garnka
Farsz:
-
500 g mielonego mięsa wieprzowo-wołowego
-
100 g surowego ryżu
-
1 cebula, drobno posiekana
-
2 ząbki czosnku
-
1 jajko
-
1 łyżka słodkiej papryki
-
1/2 łyżeczki ostrej papryki
-
1 łyżeczka majeranku
-
sól, pieprz do smaku
-
1 łyżka oliwy z oliwek
Sos:
-
500 ml przecieru pomidorowego
-
2 liście laurowe
-
3 kulki ziela angielskiego
-
1 łyżeczka cukru trzcinowego
-
200 ml wody lub bulionu
-
opcjonalnie: kilka plasterków wędzonego boczku lub kiełbasy
Przygotowanie sarmy krok po kroku
Krok 1: Przygotuj liście kapusty
Oddziel delikatnie liście kiszonej kapusty, usuń zgrubienia z łodyg. Jeśli kapusta jest bardzo kwaśna, możesz przepłukać liście w zimnej wodzie – ale nie przesadź, bo smak kiszonki to esencja sarmy.
Krok 2: Zrób farsz
W misce wymieszaj surowe mięso mielone, ryż, posiekaną cebulę, przeciśnięty przez praskę czosnek, jajko i przyprawy. Dodaj oliwę z oliwek. Farsz powinien być aromatyczny i lekko pikantny – sprawdź smak i dopraw według uznania.
Krok 3: Zawijanie sarmy
Na każdy liść kapusty nakładaj łyżkę farszu. Zawiń jak klasyczne gołąbki – najpierw boki do środka, potem zroluj ciasno. Ułóż je łączeniem do dołu.
Krok 4: Układanie w garnku
Na dnie dużego garnka rozłóż 2–3 liście kapusty. Na nich układaj warstwami sarmy – ciasno, by się nie rozwinęły. Między warstwami możesz dodać plasterki boczku lub kiełbasy.
Krok 5: Zalej sosem i duś
W misce wymieszaj przecier pomidorowy z wodą lub bulionem, dodaj cukier i przyprawy. Zalej sarmy, aż będą całkowicie przykryte. Przykryj garnek i gotuj na małym ogniu przez 1,5–2 godziny. Pod koniec możesz zdjąć pokrywkę i poddusić 10 minut bez przykrycia, by sos zgęstniał.
Porady kucharza
-
Sarma smakuje jeszcze lepiej następnego dnia, gdy smaki się przegryzą.
-
Możesz przygotować ją wcześniej i zamrozić – zarówno surowe gołąbki, jak i ugotowane.
-
Niektóre wersje bałkańskie zawierają kiszoną paprykę albo suszone śliwki – jeśli chcesz nadać potrawie nieco słodyczy i głębi, to dobry dodatek.
-
Sarma świetnie smakuje z pieczywem żytnim, puree ziemniaczanym lub po prostu z kwaśną śmietaną.
Wartości odżywcze (1 porcja – 2 gołąbki):
-
Kalorie: ok. 350 kcal
-
Białko: 20 g
-
Tłuszcz: 18 g
-
Węglowodany: 22 g
-
Błonnik: 4 g
Dlaczego warto sięgnąć po przepis na sarmę?
To nie tylko smaczna i sycąca potrawa, ale również przykład kuchni, która łączy prostotę z bogactwem tradycji. Kiszonki są naturalnym probiotykiem, ryż dostarcza energii, a mięso – białka. Długo duszone danie zyskuje intensywny smak i aromat, którego nie da się podrobić żadnym gotowym produktem.
Podsumowanie
Sarma, czyli bałkańskie gołąbki w liściach kiszonej kapusty, to danie, które rozgrzeje Cię zimą, ale sprawdzi się też jako aromatyczny posiłek w chłodniejsze dni przez cały rok. Jeśli szukasz alternatywy dla klasycznych gołąbków i chcesz poznać smak Bałkanów, ten przepis Cię nie zawiedzie. Niezwykłe połączenie kwaśnych liści, pikantnego farszu i pomidorowego sosu tworzy wyjątkowe danie – pełne aromatu, historii i rodzinnej atmosfery.
