Gruzińska kuchnia słynie z intensywnych smaków, aromatycznych przypraw i prostych składników, które w połączeniu dają zaskakująco bogate potrawy. Jedną z nich jest pchali, czyli tradycyjna, zimna pasta warzywna, która w Gruzji występuje w wielu odmianach – z buraków, szpinaku, marchwi czy fasoli. Najbardziej znaną i rozpoznawalną wersją jest pchali z buraków, orzechów włoskich i czosnku.
To doskonała przekąska, idealna jako pasta do chleba, element mezze, przystawka na zimno lub lekki dodatek do dań głównych. Co więcej – pchali jest w pełni wegańskie, bezglutenowe i bardzo zdrowe. W tym przepisie zastosujemy również oliwę z oliwek, która podkreśli smak orzechów i buraków oraz zwiększy przyswajanie cennych składników odżywczych.
Dlaczego warto spróbować pchali?
-
Intensywny smak buraków i czosnku
-
Idealna pasta do kanapek lub warzyw
-
Świetna baza do wegańskich i wegetariańskich dań
-
Naturalnie bezglutenowa i bogata w błonnik
-
Prosty skład, szybkie przygotowanie, długi czas przechowywania
Składniki na pchali z buraków (dla 4 osób)
-
3 średnie buraki (ok. 600 g)
-
100 g orzechów włoskich (najlepiej lekko podprażonych)
-
2 ząbki czosnku
-
1 mała czerwona cebula
-
1/2 łyżeczki nasion kolendry (zmielonych)
-
1/2 łyżeczki soli
-
1/4 łyżeczki ostrej papryki lub chili
-
1 łyżeczka soku z cytryny lub octu winnego
-
2–3 łyżki oliwy z oliwek extra virgin
-
1 łyżka świeżej kolendry lub pietruszki (opcjonalnie)
-
świeżo mielony pieprz do smaku
Przygotowanie krok po kroku
1. Gotowanie lub pieczenie buraków
Buraki dokładnie umyj, ale nie obieraj. Gotuj w osolonej wodzie przez 40–50 minut (do miękkości) lub piecz w folii aluminiowej w piekarniku przez około godzinę w 190°C. Po ostudzeniu obierz i pokrój na kawałki.
Wskazówka: Pieczone buraki mają bardziej skoncentrowany smak i słodycz – idealne do pchali.
2. Prażenie orzechów
Orzechy włoskie podpraż na suchej patelni przez 3–4 minuty, aż zaczną intensywnie pachnieć. Dzięki temu nabiorą głębszego aromatu i będą bardziej kruche.
3. Miksowanie składników
W blenderze lub malakserze umieść: buraki, orzechy, cebulę, czosnek, przyprawy, sok z cytryny i oliwę z oliwek. Miksuj pulsacyjnie, aż uzyskasz pastę – gładką, ale z wyczuwalną strukturą. W razie potrzeby dodaj więcej oliwy, by uzyskać odpowiednią konsystencję.
Dlaczego oliwa?
Nadaje kremowości, podkreśla smak orzechów i czosnku oraz wspomaga przyswajanie beta-karotenu i witaminy K z buraków.
4. Doprawianie i schłodzenie
Spróbuj pasty i dopraw ją według uznania. Możesz dodać więcej czosnku, soku z cytryny czy ostrej papryki. Odstaw do lodówki na minimum 1–2 godziny, aby smaki się przegryzły.
5. Serwowanie
Pchali podawaj w małych porcjach, ozdobione ziarnami granatu, orzechami, kolendrą lub cebulką. Idealnie pasuje do:
-
świeżego pieczywa
-
grzanek z oliwą z oliwek
-
warzyw (selera naciowego, ogórka, marchewki)
-
jako dodatek do falafeli, hummusu, pieczonych warzyw
Gruzińskie pchali – wariacje
-
Pchali ze szpinaku: gotowany szpinak, orzechy, czosnek, kolendra
-
Pchali z fasoli: fasola czerwona lub biała, czosnek, przyprawy
-
Pchali z marchwi: gotowana marchew, orzechy, kolendra
W każdej wersji świetnie sprawdzi się oliwa z oliwek jako nośnik smaku i naturalny konserwant.
Właściwości odżywcze pchali
-
Niskokaloryczne (ok. 150 kcal/100 g)
-
Wysoka zawartość błonnika
-
Naturalne źródło antyoksydantów (betaniny, witamina C)
-
Probiotyczny potencjał (jeśli przygotowane z fermentowanymi burakami)
-
Bogate w tłuszcze nienasycone (dzięki oliwie i orzechom)
Ciekawostki o pchali
-
W Gruzji podawane jest na zimno na przystawkę, najczęściej z granatem i chlebem lawasz.
-
Uznawane jest za „mezze Kaukazu”, obok lobio, adżiki i pasty z bakłażana.
-
Pchali nie wymaga konserwantów – oliwa, czosnek i sól działają naturalnie bakteriostatycznie.
Podsumowanie
Pchali z buraków, orzechów i czosnku to nie tylko smakowita i efektowna przystawka, ale też bomba wartości odżywczych. Proste składniki, minimum pracy i maksimum smaku – to przepis na sukces tej pasty, która dzięki oliwie z oliwek nabiera głębi i kremowej konsystencji. Sprawdzi się na świątecznym stole, domowym brunchu czy jako zdrowa pasta do kanapek.
