KategorieBaza wiedzy Desery Kuchnia Bałkańska

Baklava – bałkański deser z ciasta filo, orzechów i miodowego syropu

Baklava to jeden z najbardziej rozpoznawalnych deserów kuchni bałkańskiej, a także tureckiej i bliskowschodniej. Składa się z ultracienkich płatów ciasta filo, przełożonych mielonymi orzechami i polanych aromatycznym syropem z miodu i cytryny. Jej historia sięga czasów Imperium Osmańskiego, a sama potrawa do dziś serwowana jest podczas ważnych uroczystości, świąt i spotkań rodzinnych.

Domowa baklava różni się od tej kupionej w cukierni – masz pełną kontrolę nad ilością cukru, jakością orzechów i aromatami. A choć wygląda na skomplikowaną, jej przygotowanie to czysta przyjemność. Wystarczy odrobina cierpliwości i dobre składniki.


Składniki – czego potrzebujesz do domowej baklawy?

Na warstwy:

  • 500 g ciasta filo (około 20 arkuszy)

  • 250 g masła klarowanego lub roztopionego masła niesolonego

  • 300 g orzechów włoskich

  • 100 g orzechów pistacjowych (niesolonych)

  • 50 g migdałów

  • 1 łyżeczka cynamonu

  • szczypta soli

Na syrop:

  • 250 ml wody

  • 200 g cukru

  • 150 g miodu (najlepiej akacjowego lub pomarańczowego)

  • sok z 1/2 cytryny

  • 1 laska cynamonu

  • 2 goździki

  • 1 łyżeczka wody różanej lub pomarańczowej (opcjonalnie)


Jak przygotować baklavę krok po kroku?

1. Przygotuj nadzienie z orzechów

Na początku zmiel orzechy włoskie, pistacje i migdały – najlepiej niezbyt drobno, by zachować chrupkość. Dodaj cynamon i szczyptę soli. Wymieszaj wszystko dokładnie. To właśnie ta mieszanka będzie bazą aromatycznej słodyczy w środku ciasta.

2. Przygotuj blachę i ciasto filo

Formę do pieczenia (najlepiej prostokątną, ok. 30×20 cm) wysmaruj dokładnie roztopionym masłem. Rozwiń ciasto filo i przykryj wilgotną ściereczką – łatwo wysycha i kruszy się w kilka minut. Każdy arkusz układaj osobno, smarując go delikatnie masłem. Zacznij od ułożenia 8–10 warstw jako podstawy.

3. Nakładaj warstwy nadzienia i ciasta

Na dolnej warstwie rozprowadź część orzechów (ok. 1/3). Przykryj kolejnymi 5–6 warstwami ciasta, każdą z nich smarując masłem. Ponownie nałóż orzechy, ciasto i zakończ kolejną warstwą orzechów oraz ok. 5–6 warstwami filo.

4. Pokrój baklavę przed pieczeniem

Używając bardzo ostrego noża, pokrój surowe ciasto na romby lub kwadraty. To ważne – po upieczeniu ciasto będzie kruche i trudne do cięcia. Teraz możesz polać wierzchnią warstwę resztą masła.

5. Piecz do złocistości

Piekarnik nagrzej do 170°C (góra-dół). Piecz baklavę przez 50–60 minut, aż stanie się złota i chrupiąca. Upewnij się, że spód i środek są dobrze upieczone – możesz lekko podnieść kawałek nożem, by sprawdzić.


Przygotowanie syropu miodowego

W czasie pieczenia przygotuj syrop: w rondelku połącz wodę, cukier, miód, sok z cytryny, przyprawy i zagotuj. Zmniejsz ogień i gotuj na małym ogniu przez 10–15 minut, aż syrop lekko zgęstnieje. Na końcu możesz dodać wodę różaną lub pomarańczową.

WAŻNE: syrop musi być chłodny, gdy będziesz polewać gorącą baklavę – dzięki temu ciasto zachowa chrupkość, a wnętrze dobrze nasiąknie.


Wykończenie i serwowanie

Gorącą baklavę wyjmij z piekarnika i od razu powoli polej chłodnym syropem – dokładnie, warstwa po warstwie. Całość zostaw do całkowitego wystudzenia, najlepiej na noc, by baklava dobrze przesiąkła.

Możesz udekorować baklavę posiekanymi pistacjami, skórką cytrynową lub cynamonem. Serwuj ją na małych talerzykach – to deser intensywny i słodki, idealny do filiżanki mocnej kawy lub herbaty miętowej.


Porady i wariacje smakowe

  • Oliwa zamiast masła? W tradycyjnej wersji stosuje się masło, ale do wegańskiej wersji możesz użyć dobrej oliwy z oliwek – najlepiej delikatnej, o owocowym profilu.

  • Orzechy do wyboru: Możesz używać dowolnych orzechów – pekany, orzechy laskowe czy nawet nerkowce świetnie się sprawdzą.

  • Ziołowe nuty: Dodaj odrobinę kardamonu lub startej skórki z pomarańczy do syropu, by nadać deserowi nowy wymiar.

  • Przechowywanie: Baklava świetnie się przechowuje – nawet do tygodnia w zamkniętym pojemniku, poza lodówką.


Dlaczego warto zrobić baklavę samemu?

Baklava to deser, który budzi zachwyt – zarówno smakiem, jak i wyglądem. Jego przygotowanie wymaga odrobiny cierpliwości, ale efekt końcowy zdecydowanie wynagradza wysiłek. Chrupiące warstwy ciasta, aromatyczne orzechy i słodki, cytrynowo-miodowy syrop tworzą harmonijną całość, która przenosi nas do świata bałkańskich i orientalnych smaków.

Własnoręczne przygotowanie baklawy to także okazja do eksperymentowania – możesz tworzyć wersje czekoladowe, z suszonymi owocami, a nawet z dodatkiem sera typu ricotta. Każda z nich będzie wyjątkowa i odzwierciedli Twój własny smak.


Podsumowanie: baklava – domowy luksus w stylu bałkańskim

Baklava to więcej niż deser – to opowieść o smakach, tradycji i pasji. Jej wykonanie w domu daje nie tylko satysfakcję, ale i gwarancję, że każdy kęs będzie dokładnie taki, jak lubisz. Chrupiące ciasto, słodkie orzechy i gęsty syrop – to wszystko tworzy deser, który zostaje w pamięci na długo.

Spróbuj przepisu, daj się ponieść aromatom i podziel się tą słodyczą z najbliższymi – bo najlepsza baklava to ta, która znika w mgnieniu oka!