Olej z ostropestu plamistego, pozyskiwany z nasion tej rośliny, jest ceniony za swoje liczne właściwości zdrowotne i wszechstronne zastosowania. Wykorzystywany głównie jako suplement diety wspomagający zdrowie wątroby, coraz częściej pojawia się pytanie, czy nadaje się także do smażenia. W artykule tym przyjrzymy się właściwościom oleju z ostropestu, analizując, czy jest odpowiedni do obróbki termicznej, a jeśli nie, to jakie inne zastosowania mogą przynieść korzyści.
Właściwości i skład oleju z ostropestu
Olej z ostropestu jest bogaty w składniki odżywcze, które mają liczne korzyści zdrowotne. W jego składzie znajdują się:
Sylimaryna: kompleks flawonolignanów o silnym działaniu antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym i wspierającym regenerację wątroby.
Nienasycone kwasy tłuszczowe: w tym kwasy omega-6 i omega-9, które wspierają zdrowie serca i układu nerwowego.
Witamina E: silny przeciwutleniacz, który chroni komórki przed uszkodzeniem przez wolne rodniki.
Fitosterole: związki roślinne, które mogą pomóc w obniżeniu poziomu cholesterolu we krwi.
Punkt dymienia i obróbka termiczna
Punkt dymienia oleju z ostropestu jest stosunkowo niski, wynoszący około 160°C. Punkt dymienia to temperatura, w której olej zaczyna się rozkładać, wydzielając dym i szkodliwe związki chemiczne. Ze względu na niski punkt dymienia, olej z ostropestu nie jest zalecany do smażenia, ponieważ łatwo ulega degradacji pod wpływem wysokiej temperatury, co może prowadzić do powstawania:
Aldehydów: które są toksyczne i mogą powodować uszkodzenia komórek oraz zwiększać ryzyko chorób nowotworowych.
Akroleiny: substancji drażniącej, która może powodować podrażnienie dróg oddechowych i oczu.
Trans-tłuszczów: powstających w wyniku izomeryzacji nienasyconych kwasów tłuszczowych, które są związane z podwyższonym ryzykiem chorób serca.
Alternatywy do smażenia
Zamiast oleju z ostropestu, do smażenia lepiej wybrać oleje o wyższym punkcie dymienia i większej stabilności termicznej, takie jak:
Olej kokosowy: ma wysoki punkt dymienia (około 177°C) i jest bardziej stabilny w wysokich temperaturach.
Olej awokado: ma jeden z najwyższych punktów dymienia (około 271°C), co czyni go doskonałym wyborem do smażenia.
Olej ryżowy: ma wysoki punkt dymienia (około 232°C) i jest stabilny termicznie.
Zastosowanie oleju z ostropestu na zimno
Chociaż olej z ostropestu nie nadaje się do smażenia, ma wiele innych wartościowych zastosowań, szczególnie na zimno, dzięki którym można czerpać pełne korzyści z jego zdrowotnych właściwości:
Dressing do sałatek: dodanie oleju z ostropestu do sałatek to doskonały sposób na wzbogacenie ich wartości odżywczej.
Dodatek do smoothie: można dodać łyżeczkę oleju z ostropestu do smoothie, aby wzbogacić napój w cenne składniki odżywcze.
Spożywanie doustne: zalecana dawka to 1-2 łyżeczki dziennie, które można spożywać bezpośrednio lub z innymi potrawami, aby wspierać zdrowie wątroby i ogólną kondycję organizmu.
Korzyści zdrowotne oleju z ostropestu
Regularne spożywanie oleju z ostropestu może przynieść wiele korzyści zdrowotnych:
Wsparcie zdrowia wątroby: dzięki zawartości sylimaryny, olej z ostropestu wspiera regenerację komórek wątroby i chroni przed toksynami.
Działanie przeciwzapalne: sylimaryna i witamina E pomagają w redukcji stanów zapalnych w organizmie.
Ochrona przed stresem oksydacyjnym: antyoksydanty w oleju z ostropestu chronią komórki przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki.
Wspomaganie układu odpornościowego: regularne spożywanie oleju może wzmacniać odporność organizmu i chronić przed infekcjami.
Podsumowanie
Olej z ostropestu to cenny produkt o licznych korzyściach zdrowotnych, jednak nie jest odpowiedni do smażenia ze względu na niski punkt dymienia i podatność na degradację termiczną. Zamiast tego, warto wykorzystać jego właściwości na zimno, dodając go do sałatek, smoothie czy spożywając bezpośrednio, aby wspierać zdrowie wątroby, redukować stany zapalne i chronić komórki przed stresem oksydacyjnym. W kuchni do smażenia lepiej wybierać oleje o wyższym punkcie dymienia, takie jak olej kokosowy, awokado czy ryżowy, które są bardziej stabilne w wysokich temperaturach
